Αν έχετε προγραμματίσει να στείλετε το παιδί σας στο νηπιαγωγείο, είναι σημαντικό να το προετοιμάσετε σωστά ώστε η μετάβαση από το μικρόκοσμο της οικογένειας στο νέο του σχολικό περιβάλλον να γίνει όσο το δυνατόν πιο… ανώδυνη.
Από την ηλικία των 5 ετών ξεκινά υποχρεωτικά το νηπιαγωγείο. Το νηπιαγωγείο με τον παιδικό σταθμό παρουσιάζει μια ποιοτική διαφορά καθώς το παιδί μπαίνει επίσημα στο χώρο της εκπαίδευσης. Στόχος του νηπιαγωγείου είναι να αναπτύξει τη δημιουργικότητα και την αυτονομία των παιδιών, ενεργοποιώντας τη σκέψη και επιτρέποντας να βιώσουν τη χαρά που προσφέρει η κατάκτηση της γνώσης. Αν πρόκειται να γράψετε το παιδί σας σε ολοήμερο νηπιαγωγείο - με διευρυμένο δηλαδή ωράριο - θα πρέπει να είναι ακόμα περισσότερο προετοιμασμένο, ιδιαίτερα αν δεν έχει πάει ποτέ παιδικό σταθμό.
ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗ: "Πάλι τα κατάφερα"
Είναι σημαντικό το παιδί που ξεκινά νηπιαγωγείο να μπορεί αυτοεξυπηρετηθεί και να έχει κατακτήσει κάποιες βασικές δεξιότητες. Η νηπιαγωγός θα ενθαρρύνει και θα επιβραβεύσει την αυτονομία του παιδιού στις καθημερινές δραστηριότητες καθώς αυτές σηματοδοτούν την κατάκτηση βασικών δεξιοτήτων και στάσεων.
Για να το προετοιμάστε καλύτερα:
* Εκπαιδεύστε το να χειρίζεται αποτελεσματικά την τσάντα και τα πράγματα που έχει μέσα.
* Βοηθήστε το να μάθει να ανοίγει μόνο του το κουτί που θα του βάζετε μέσα το κολατσιό, να απλώνει και διπλώνει την πετσετούλα του.
* Ενθαρρύνετε το παιδί όχι μόνο να βγάζει αλλά να βάζει το μπουφάν του. Για να τα καταφέρει, φροντίστε το πιαστράκι του φερμουάρ να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να μπορεί να το τραβήξει. Να είστε υπομονετικοί και να θυμάστε ότι δεν είναι δυνατό να το βάζει και να το βγάζει όσο γρήγορα το κάνουμε εμείς.
* Όσον αφορά στα παπούτσια προτιμήστε αυτά που δεν έχουν κορδόνια και φοριούνται εύκολα.
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ: "Η ψυχή του καλλιτέχνη"
Ξεκινώντας από το στάδιο της μουτζούρας μέχρι το τέλος του νηπιαγωγείου κάθε παιδάκι είναι σε θέση να απεικονίσει συνήθως ανθρωπάκια, ζωάκια αλλά και σπιτάκια. Δεν έχει τόσο σημασία αν τα καταφέρνει τόσο καλά στη ζωγραφική. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δείχνει ενδιαφέρον για το έργο, δηλαδή να αφιερώνει χρόνο, ενέργεια και συνέπεια χωρίς να αφήνει τις δουλειές του μισοτελειωμένες, απολαμβάνοντας τη χαρά της δημιουργίας.
Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:
* Φροντίστε να υπάρχει στο σπίτι μία γωνιά όπου μπορεί να πειραματιστεί για να ζωγραφίσει με διαφορετικά υλικά κηρομπογιές, μαρκαδόρους, νερομπογιές. Η ζωγραφική με κηρομπογιές μάλιστα, επειδή απαιτούν περισσότερη δύναμη, είναι ένα καλός τρόπος εξάσκησης του χεριού.
* Ενθαρρύνετέ το να περιγράφει τη ζωγραφιά του ή να πει μια ιστορία για αυτά που ζωγράφισε.
* Εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία με διάφορες χειροτεχνίες να εξασκήσετε το παιδί στη χρήση του ψαλιδιού που θα βελτιώσει τις λεπτές κινήσεις του χεριού και το συντονισμό χεριού - ματιού. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το παιδί να χειρίζεται το μολύβι στην πρώτη δημοτικού.
ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Η φύση, μας μαθαίνει
Τα μικρά παιδιά είναι από τη φύση τους περίεργα. Τους αρέσει να περιεργάζονται και να παρατηρούν και κάνουν πολλές ερωτήσεις για το καθετί που κεντρίζει την προσοχή τους. Τώρα το καλοκαίρι μάλιστα, το εξωτερικό περιβάλλον είναι γεμάτο ερεθίσματα, προσελκύει την προσοχή των παιδιών και προσφέρεται για πειραματισμούς και διερευνήσεις.
Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:
* Προτρέψτε το παιδί σας να παρατηρεί όσα υπάρχουν γύρω τους ενεργοποιώντας τις αισθήσεις (θέλεις να μυρίσεις το λουλούδι, τι χρώμα έχει)
* Παίξτε το παιχνίδι του μικρού εξερευνητή με δραστηριότητες όπως μαζεύουμε κουκουνάρια, φύλλα, βότσαλα, κοχύλια και τα παρατηρούμε.
* Αρπάξτε την ευκαιρία μέσα από την παρατήρηση του περιβάλλοντος για να επικοινωνήσετε με το παιδί.
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: "Μιλάω σαν μεγάλος"
Το παιδί μεταξύ 4 και 5 ετών πρέπει να μιλάει καθαρά και σχεδόν κατά το πρότυπο των ενηλίκων.
Θα πρέπει λοιπόν να απευθυνθείτε στον ειδικό αν το δικό σας:
* δε γίνεται κατανοητό από τους άλλους
* δεν αρθρώνει σωστά φωνολογικά όλους τους ήχους της γλώσσας
* χρησιμοποιεί μικρές και όχι σωστά οργανωμένες προτάσεις σε επίπεδο γραμματικής και σύνταξης
* δεν μπορεί να διηγηθεί καθημερινά γεγονότα ή παραμύθια μετά από διήγηση ενός ενήλικα.
Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:
* Να κάνετε παύσεις στην ομιλία σας για να δώσετε στο παιδί σας την ευκαιρία να συνεχίσει το ίδιο τη συζήτηση.
* Να επεκτείνετε τις προτάσεις χρησιμοποιώντας επιθετικούς προσδιορισμούς π.χ. το μικρό γατάκι είναι πάνω στο κόκκινο αυτοκίνητο.
* Να το παροτρύνετε να μεταδίδει απλά μηνύματα σε άλλους.
* Να του κάνετε ερωτήσεις που απαιτούν μικρή διήγηση όπως: "τι έκανες στην παιδική χαρά";
* Να χρησιμοποιείτε τις καθημερινές δραστηριότητες για να εμπλουτίσετε το λεξιλόγιο του παιδιού κατηγοριοποιώντας τις λέξεις π.χ. φρούτα, ζώα της ζούγκλας κλπ.
* Να απαντάτε στα "γιατί" του παιδιού σας όσο κι αν αυτό μπορεί να γίνει κάποιες φορές κουραστικό.
ΟΠΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ: Οι αριθμοί είναι παντού
Σε αυτή τη φάση δεν έχει τόση σημασία να ξέρει το παιδί να μετρά όσο να κατανοεί ποσοτικά την έννοια της αρίθμησης, να μπορεί δηλαδή να σας πει πόσα είναι έστω και λίγα αντικείμενα (δύο, τρία). Περισσότερη σημασία έχει να μπορεί να αντιλαμβάνεται την ποσότητα, το μέγεθος και έννοιες όπως "περισσότερα από" ή "λιγότερα από"...
Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:
* Βοηθήστε το να καταλάβει με ποσοτικά παραδείγματα π.χ. με τα γεμάτα με νερό ποτήρια την έννοια του περισσότερου και λιγότερου.
* Προτρέπετέ το να σας δείχνει συχνά παραδείγματα που υποδεικνύουν τη διαφορά μεταξύ του μεγάλου και του μικρού.
* Παροτρύνετε το σε κάθε ευκαιρία να μετράει οπτικά π.χ. ρωτήστε το πόσοι είμαστε στο δωμάτιο.
Της Φλώρας Κασσαβέτη, με τη συνεργασία των: Μαρία Δημακοπούλου, Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Χριστίνα Παπαγιαννίδου, Nηπιαγωγός - Μ.Α. in Education, Δημήτρης Πομόνης, Κλινικός λογοθεραπευτής, λογοπαθολόγος, Σύμβουλος ψυχικής υγείας.
